Κινδυνεύουν βιβλία, αρχεία και σπάνια ντοκουμέντα της Βικελαίας Βιβλιοθήκης!

Κινδυνεύουν να καταστραφούν σημαντικά βιβλία και αρχεία της Δημοτικής Βικελαίας Βιβλιοθήκης! Οι σημαντικές βιβλιοθήκες του Βικέλα, του Σεφέρη, της Έλλης Αλεξίου και δεκάδες άλλες, εκατοντάδες χιλιάδες βιβλία και εφημερίδες παραμένουν για 6 χρόνια στα υγρά υπόγεια όπου κάνουν...πάρτι τα τρωκτικά! Ακέφαλη, με ελάχιστο προσωπικό, η Βιβλιοθήκη αγωνίζεται για να διαφυλάξει αρχεία 7 αιώνων της ιστορίας της Κρήτης η απαξίωση μιας Βιβλιοθήκης που έχει χαρακτηριστεί στα επίσημα έγγραφα της Ε.Ε. ως «Ακαδημία Επιστημών της Κρήτης»

Ενημερώθηκε: 14.02.2011 // 17:13

Όταν ο Δημήτριος Βικέλας αποφάσιζε πριν σχεδόν 103 χρόνια να κάνει δωρεά την εξαιρετικής σημασίας και ιδιαίτερα μεγάλη σε αριθμό τίτλων βιβλιοθήκη του σε μια μικρή επαρχιακή πόλη δεν φανταζόταν ότι τα χιλιάδες βιβλία που δώρισε, σπάνιες εκδόσεις του 18ου και του 19ου αι., θα βρίσκονταν στα υπόγεια της λεωφόρου Αντιστάσεως, σε μια αποθήκη, παρέα με τα ποντίκια…

Ούτε όμως ο αείμνηστος Νομπελίστας μας Γιώργος Σεφέρης θα μπορούσε να διανοηθεί ότι κάτι ανάλογο θα γινόταν με τα δικά του σπουδαία βιβλία. Η σύζυγός του Μαρώ εμπιστεύτηκε σʼ αυτή την πόλη τον πνευματικό πλούτο της βιβλιοθήκης και το διπλωματικό αρχείο του συζύγου της. Λάθος, δεν τα εμπιστεύτηκε σʼ αυτή την πόλη. Εμπιστεύτηκε τη φημισμένη Βικελαία, τον μακαρίτη Νίκο Γιανναδακη και τους συνεργάτες τους, αλλά και τη διαμεσολάβηση των κοινών τους φίλων Ζήσιμου Λορεντζάτου και Γιώργου Σαββίδη.

Η Βικελαία σήμερα λειτουργεί σε δυό γωνιές της πόλης. Εκεί υπάρχουν τα αρχεία της. Στοιβαγμένα σε κάποια δωμάτια, και μόλις το 10% των βιβλίων, των εφημερίδων και των περιοδικών της, που χρονολογούνται από τον 18ο και τον 19ο αι. Τα υπόλοιπα φυλάσσονται από το 2005 σε κάποια υπόγεια της λεωφόρου Αντιστάσεως… Εκεί πρόσφατα τοποθετήθηκαν ποντικοπαγίδες! Ποιος ξέρει τί ζημιά έχουν ήδη κάνει τα τρωκτικά…

Ευτυχώς τα παλαίτυπα δεν αναγκάστηκαν οι άνθρωποι της Βικελαίας να τα βάλουν σʼ αυτά τα υπόγεια. Όμως σʼ αυτά βρίσκεται ο μεγάλος πλούτος των βιβλίων, των εφημερίδων και των περιοδικών. Από τα 200.000 και πλέον βιβλία, τα 170-180.000 «κρύφθηκαν». Από τις 300.000 εφημερίδες, οι 270.000 φυλάχθηκαν… Σε αριθμό, δηλαδή, το 90%, αλλά σε αξία, ανυπολόγιστα. Όλες οι παλιές, μεγάλες δωρεές. Του Βικέλα, του Σεφέρη, της Έλλης Αλεξίου, του περίφημου Φιλεκπαιδευτικού Συλλόγου Ηρακλείου, του φημισμένου Γυμνασίου Ηρακλείου, του Στέφανο Ξανθουδίδη, του μητροπολίτη Θεόδωρου Τζεδάκη, και τόσες άλλες από τις 50 και πλέον επιμέρους βιβλιοθήκες… Όλες κάνουν παρέα με τα ποντίκια…

Το μέγαρο Αχτάρικα, η φυσική έδρα της Βικελαίας, ασφαλώς χρειαζόταν εργασίες μεγάλης κλίμακας για να ξαναγίνει ασφαλές. Αλλά οι εργασίες ξεκίνησαν και στην ουσία η Βικελαία τέθηκε από τότε υπό διωγμό κι έξωση. Κανείς, καταρχήν, δεν δεσμεύτηκε για την επιστροφή της και πότε. Ούτε αν όλοι οι χώροι του μεγάρου θα παραχωρηθούν στη βιβλιοθήκη και τα ανεκτίμητα αρχεία της, που έτσι κι αλλιώς ασφυκτιούσαν, θα αναπτυχθούν σʼ όλους τους χώρους. Πολλά διαρρέουν. Άλλοτε ότι τα ισόγεια θα γίνουν μπαρ, άλλοτε καφετέριες, άλλοτε ίντερνετ καφέ. Αυτή η θολούρα και σύγχυση είναι γνωστή τακτική της δημοτικής αρχής. Ο δήμαρχος κάποτε υποσχέθηκε κάποια πράγματα, αλλά όλα έμειναν ανεκπλήρωτα μέχρι τώρα, όπως θα δούμε στη συνέχεια.

Όταν τέθηκε το θέμα της προσωρινής (;) μετεγκατάστασης από τα Αχτάρικα, βρέθηκε ένας χώρος από τους ίδιους τους ανθρώπους της Βιβλιοθήκης, όπου τουλάχιστο θα μπορούσαν να αναπτυχθούν στοιχειωδώς και να προβληθούν οι συλλογές βιβλίων, εφημερίδων, περιοδικών και τα αρχεία, αλλά και οι εκδόσεις της Βικελαίας. Κι εκεί ακριβώς φάνηκαν οι προτεραιότητες της δημοτικής αρχής. Ο χώρος που βρέθηκε ήταν στη λεωφόρο Εθνικής Αντιστάσεως. Αλλά όταν η πρόταση μεταφέρθηκε στους αρμοδίους του δήμου, εκείνοι την αποδέχτηκαν για να στεγαστεί όμως άλλη δημοτική υπηρεσία, αυτή του δημοτολογίου! Φυσικά κανείς δεν υποτιμά τη συγκεκριμένη υπηρεσία και το έργο της, αλλά με ποια λογική το κτίριο, μάλλον ευρύχωρο, που βρέθηκε για τη Βικελαία τελικά στέγασε άλλη υπηρεσία; Ίσως στο πλαίσιο της γενικευμένης λογικής στα υψηλά δώματα της Λότζια ότι η συγκεκριμένη δραστηριότητα δεν είναι ωφέλιμη… Η μόνη «υποχώρηση» που έγινε ήταν να «φιλοξενηθούν» στα υπόγεια αυτού του κτιρίου τα βιβλία, τα περιοδικά και οι εφημερίδες και όσα αρχεία δεν θα χωρούσαν στους άλλους χώρους που θα βρίσκονταν για τη Βιβλιοθήκη. Κι επειδή, τελικά, οι χώροι αυτοί, διάσπαρτοι στην πόλη, ήταν πολύ μικροί, κάτι περισσότερο από το 90% των θησαυρών της Βιβλιοθήκης μεταφέρθηκε για φύλαξη σε ένα μεγάλο και υγρό υπόγειο και σε μια άλλη αίθουσα, στην οποία για να μπει κανείς και να ερευνήσει είναι μια ολόκληρη περιπέτεια… Και καθώς οι νέοι χώροι που παραχωρήθηκαν είναι πολύ μικροί και ασφαλώς ακατάλληλοι, οι άνθρωποι της Βικελαίας θα έπρεπε να κάνουν μια επιλογή: οι μεγάλες, σε αριθμό και σημασία, βιβλιοθήκες, με τα σπάνια βιβλία, οι μεγάλες δωρεές, δεν μπορούσαν να εκτεθούν, θα έπρεπε να φυλαχθούν. Το ίδιο θα έπρεπε να συμβεί για χιλιάδες τόμους εφημερίδων, από τον 19ο αιώνα, αλλά και για εκατοντάδες τίτλους σπάνιων περιοδικών.

ΠΗΓΗ Αλ.Ανδρικάκης ΠΑΤΡΙΣ