Συρρίκνωση της Ορθοδοξίας

Αρκετές οι προκλήσεις για τον Οικουμενικό Πατριάρχη Βαρθολομαίο

Η ΝΑΥΤΕΜΠΟΡΙΚΗ

Παρασκευή, 25 Ιανουαρίου 2008

Ο ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟΣ Πατριάρχης Βαρθολομαίος, το σύμβολο ενότητας της Ορθοδοξίας και θρησκευτικός ηγέτης περίπου 300 εκατομμυρίων πιστών ανά τον κόσμο, έχει αρκετές προκλήσεις μπροστά του. Η Ορθόδοξη κοινότητα είναι αντιμέτωπη με μία «μη αναστρέψιμη συρρίκνωση του πληθυσμού», όπως παρατηρεί ο ιστορικός Φίλιπ Τζέκινς.

Το πρόβλημα της υπογεννητικότητας και η πολιτισμική εκκοσμίκευση είναι δύο από τους βασικούς παράγοντες. Στις μουσουλμανικές χώρες δε, διαχρονικά η μοίρα των Χριστιανών είναι ο πολιτισμικός «αφανισμός». Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα της Τουρκίας.

Στις αρχές του 20ού αιώνα, περίπου 500.000 Χριστιανοί -στην πλειονότητά τους ελληνικής καταγωγής- ζούσαν στην Κωνσταντινούπολη και εκατομμύρια ακόμη στην υπόλοιπη χώρα. Σήμερα, οι Ορθόδοξοι Χριστιανοί δεν ξεπερνούν τους 4.000 σε μία χώρα με πληθυσμό 71 εκατομμυρίων.

Το καθεστώς του Κεμάλ Ατατούρκ από τη μία προώθησε τη δυτικοποίηση των θεσμών, από την άλλη όμως χρησιμοποίησε το Ισλάμ ως βασικό συστατικό της εθνικής τουρκικής ταυτότητας. Για την κεμαλική ιδεολογία, η Ορθοδοξία ταυτιζόταν με τον Ελληνισμό και επομένως ήταν «ξένο» στοιχείο.

Το αποτέλεσμα ήταν μία σειρά από επίσημες και ανεπίσημες εθνικές εκκαθαρίσεις, μεταφορές πληθυσμών, σφαγές και πογκρόμ, όπως η ολική καταστροφή των Ορθόδοξων ναών το 1955. Οι δολοφονίες ενός καθολικού ιερέα το 2006 και μίας Αρμένιας δημοσιογράφου το 2007 και άλλες επιθέσεις υπερεθνικιστών, καταδεικνύουν ότι η εχθρότητα κατά του χριστιανικού στοιχείου δεν έχει σβήσει. Μέχρι σήμερα, η τουρκική κυβέρνηση αρνείται την επαναλειτουργία της Θεολογικής Σχολής της Χάλκης.

Παρ' όλα αυτά, σε ένα προς έκδοση βιβλίο του ο Βαρθολομαίος αφιερώνει ένα μικρό μόνο μέρος στις προκλήσεις αυτές. Ιδιαίτερη έμφαση δίνει στην ανάγκη για αντιμετώπιση των κλιματικών αλλαγών, ενώ μεγάλο μέρος αφιερώνει στην προώθηση του διαλόγου μεταξύ των διαφορετικών δογμάτων και θρησκειών και στην καταπολέμηση των πάσης μορφής διακρίσεων.

Η παγκοσμιοποίηση είναι επίσης ένα από τα θέματα που θίγει. Δεν μπορεί όμως να αποφασίσει εάν είναι κάτι θετικό ή αρνητικό. «Υπάρχουν ευνοούμενοι και ηττημένοι», αναφέρει χαρακτηριστικά.

Κ. ΑΛΕΝ, συγγραφέας του βιβλίου «The Human Christ: The Search for the Historical Jesus»

Επίσης στο Ρεσάλτο και στο HellenicRevenge