Τρίτη 5 Φεβρουαρίου 2008

Internet, δημοσιογραφία των πολιτών και ενημέρωση

"ένα βήμα μπροστά"
Αφορμή για τη σειρά των κειμένων αυτών, που βρίσκονται ακόμα στο στάδιο της επεξεργασίας και της έρευνας, αποτέλεσε διαδικτυακό ιστολόγιο που αυτοχαρακτηρίζεται "καθημερινή δημαγωγική και διεφθαρμένη ηλεκτρονική εφημεριδα" και υποστηρίζει οτι εκφράζει την "Δημοσιογραφία των πολιτών". Επαίρεται δε οτι το επισκέπτονται πάνω από 60.000 αναγνώστες την ημέρα. Ομολογώ οτι με τρομάζει η ιδέα να ασχοληθώ με ένα τόσο αμφιλεγόμενο θέμα όσο η ενημέρωση (και κυρίως η πολιτική) στο διαδίκτυο. Και αυτό γιατί δεν έχω διαμορφώσει συγκεκριμένη άποψη για το αν η δημοσιογραφία αυτού του τύπου θα ενισχύσει την διαφάνεια και την πραγματική ενημέρωση ή θα ανοίξει τους ασκούς του αιόλου. Ως εισαγωγικό κείμενο, θα πρέπει να κάνω μία γενική θεωρητική τοποθέτηση για το θέμα της ενημέρωσης και πώς λειτουργούσε μέχρι την εμφάνιση του internet.
Οι δημοσιογράφοι αποτελούν τους εργάτες της ενημέρωσης (μερικές φορές και τους "κατασκευαστές" της), κινούμενοι μεταξύ των πηγών των ειδήσεων (πολιτική ελίτ, επίσημοι και ανεπίσημοι φορείς, οργανισμοί, εταιρείες), των δημοσιογραφικών συγκροτημάτων που εξυπηρετούν τα συμφέροντα των ιδιοκτητών ή των μετόχων τους και πιέζουν σε μικρό ή μεγαλύτερο βαθμό τους δημοσιογράφους προς αυτήν την κατεύθυνση, των επιχειρηματικών-πολιτικών-κοινωνικών ομάδων που θέλουν να επιβάλλουν την ατζέντα και τα συμφέροντά τους, και των αποδεκτών των ειδήσεων, δηλαδή των αναγνωστών-θεατών-ακροατών, που και αυτοί επιθυμούν να ενημερώνονται για όσα τους απασχολούν. Πρόκειται για μία δυναμική ισορροπία που συνεχώς αλλάζει, αφού οι εμπλεκόμενοι χάνουν ή αποκτούν δύναμη ανάλογα με την χρονική συγκυρια και τα εκάστοτε κοινωνικά, πολιτικά και οικονομικά δεδομένα.
Οι επίσημοι φορείς, λόγω της ισχύος και της θέσης τους, αποτελούν για τους δημοσιογράφους την "επίσημη" και "αξιόπιστη" πηγή των ειδήσεων, ενώ όσοι κινούνται περιθωριοποιημένοι, στερούνται "αξιοπιστίας", προσπαθώντας πάντως, είναι η αλήθεια, να μπουν στο παιχνίδι ως ισότιμοι παίκτες με διάφορους επικοινωνιακούς τρόπους. Εκ των πραγμάτων λοιπόν, κάποιοι, λόγω θέσης και ισχύος, έχουν προβάδισμα στην προβολή των θέσεων και των "πληροφοριών" τους ως ειδήσεων. H ισχύς όμως δεν είναι σταθερή στο πέρασμα του χρόνου, γιατί καθορίζεται (εκτός από την πολιτική εξουσία) και από το χρήμα, την επικοινωνιακή πολιτική, την δυναμική του λόγου, την κινητοποίηση των πολιτών, την εξειδίκευση πάνω σε ένα θέμα, τη διαφήμιση κ.α. Μπορούν λοιπόν και ανεπίσημοι φορείς, εκτός συστήματος ΜΜΕ, χρησιμοποιώντας τα δικά τους όπλα, να μπουν στο παιχνίδι των ειδήσεων ως αξιόπιστες πηγές.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Διοξίδιο της παραπληροφόρησης, της φύσης, της πολιτικής, της κακομοιριάς, της open democracy, της μπλογκόσφαιρας, της διαφθοράς, της διαπλοκής, του μπουγαδοκόφινου, της σάτιρας και κάθε βαρονίας.